Çocuklarda Diş Fırçalama ve Diş Fırçası Seçimi

Çocuklarda Diş Fırçalama ve Diş Fırçası Seçimi

Genellikle atlanan ve sonrasında da annelerin başına büyük dert açan bir konulardan bir tanesi de bebeklerde ve çocuklarda diş fırçalama ve doğru diş fırçasının seçimidir.

Bebeklerin dişleri fırçalanmalı mı?

İlk ne zaman fırçalanmalı?

Fırçalarken macun kullanılmalı mı?

Hangi fırça, hangi macun?

Bu soruların ardı arkası kesilmez hele ki yeni anne olmuşsanız, bebeğiniz diş çıkarmaya başlamışsa, çıkarken bir tomar sıkıntı ile karşı karşıya kalmışsanız, her kafadan ayrı ses ve herkes konuya hakim bir siz bilmiyorsunuz…

9 ay beklemişsiniz, sağlıkla kucağınıza almışsınız ama yavrucağın kullanım kılavuzunu yollamamışlar. Hamilelikle tavan yapan hormonlar hala etkisini kaybetmemiş, anlamsız durumlarda anlamsız tepkiler veriyorsunuz… sizi kimse anlamıyor… nerden mi biliyorum? Bundan 10 yıl önce ben de bu yollardan geçtim de ondan…

Tam her şey yavaş yavaş yoluna girmişken emzirme tamam (yaralar geçti), gaz tamam (artık hava yutmuyor), ek gıda başladı (ortalık battı/ yeni trend – BLW), eline ne alırsa önce ağzına götürecek (tadı güzel olsa da olmasa da, illa yenmesi gerekmiyor, sadece meraktan…),  uyku yavaş yavaş düzene giriyor, ufaklık deliksiz uyuyor (burada 45 dakikada bir kalkan ufaklıkların annelerini ayrı tutuyorum..), derken birden huzursuzlanmalar başlıyor, anlamsız ağlamalar, hafif de olsa ateş, salya desen sürekli akar vaziyette, yüzde salyanın geldiği çoğu yerde kızarıklıklar… veee o beklenen an geliyor ilk diş ağızda yerini alıyor.

Devamında da yaklaşık 3 yaşına kadar süren diş çıkarma seremonisi. Hepsinde de yaklaşık aynı belirtiler ile karşı karşıya kalıp bazen çaresizlikten ne yapacağınızı bilememe durumu…

Konuyu biraz dağıttığımın farkındayım geliyorum sadede… bebeğinizin ve sizin binbir güçlükle çıkardığı dişler için bir şeyler yapmak gerekiyor. Çünkü ağız ortamına ulaştığı andan itibaren büyük tehdit altındalar… bakteri var, besin var, süre var tek eksiğimiz dişlerdi… onlar da sürdükten sonra Voltran’ı (bunu benim yaş grubum bilir:)) oluşturduk.

Peki ne yapalım? En basit ve etkili çözüm diş fırçalamak…bebek tam uyumuş, siz onu yatırmışsınız iki dakika kafanızı dinlemek için gözünün içine bakıyorsunuz karşınızda bir pedodonti uzmanı dişlerini fırçala diyor.. e o zaman uyanacak, siz yine genellikle emzirerek uykuya daldırtacaksınız ama doktor ne demişti dişler fırçalanacak… kuyruğunu kovalayan kedi gibi kısır döngüden hiç çıkamayacaksınız….

Bebeğime hangi diş fırçasını seçtim?

İlk dönemlerde ağzında ön dişleri varken, tüm o ısırılmalara rağmen emzirmeye devam ettim, uykuya daldığında da nemli bir gazlı bez ile uyanıkken de parmak silikon fırça ile oğlumun dişlerini temizlemeye özen gösterdim (başarılı olamadığım zamanlar da oldu… bazen uykuyu dişlere tercih ettim, burada biz bizeyiz) uykuya daldığında dişlerin anne sütü/devam sütü/mama bulaşığı ile kalmamasına özen gösterdim. Fırçalamadığım her durumda sütten sonra mutlaka biberon ile su verdim ki dişler üzerinde kalan süt bulaşığı bir miktar olsun azalsın.

Silikon parmak fırçalarını, oğlumun diş çıkarma sırasında ağrıyan diş etlerini yatıştırmak için de kullandım. Silikon parmak fırçaların bir avantajı da diş etleri üzerine de masaj yaparak o bölgede kanlanmanın artıp dişlerin daha hızlı sürmesine de yardımcı olmaktadır. Her ne kadar tüm pedodonti dernekleri flor içeren macunları kullanabileceğimizi ana kılavuzlarında belirtmiş olsalar da ben diş fırçalarken hiçbir şey kullanmadım.

Süt dişleri sürdükten sonra ne tür fırçalar kullandım?

Arka dişler sürdükten sonra diş fırçalamada uzun saplı fırçalara geçtik. Bir çok markanın diş fırçasını kullandık. 3 ayda 1 diş fırçasını değiştirdim.  Her birinin birbirine göre farklılıkları ve avantajları olmasına rağmen esas dikkat edilmesi gereken doğru büyüklükte, fırça kıllarının yumuşak, fırça başı daha yuvarlak, çocuğunuzun fırçalama alışkanlığı kazanması için rahat kavranabilen kaymaz ve kalın saplı diş fırçalarının tercih edilmesidir. Bir çok farklı markanın birçok diş fırçası içinden çocuğunuzun severek kullanabileceği  mutlaka bir diş fırçası vardır. Müzik çalan diş fırçaları diş fırçalama süresini belirlemek için güzel bir belirteç olurken,  üzerinde çizgi film karakterlerinin olduğu ve bebek mağazalarından ya da internetten kendisinin seçtiği diş fırçaları ile diş fırçalamak zevkli hale gelebilir.

Elektrikli diş fırçaları çocuğuma uygun mu?

Elektrikli diş fırçasını oğlumda 3 yaşından itibaren kullanmaya başladık. Özellikle de fırça dönerken diş eti üzerine aşırı baskı uygulandığında diş etinde ciddi yaralanmalara sebep olma riskinden dolayı 8 yaşına kadar fırçanın tamamen kontrolünü ona vermedim. Daha kısa sürede daha etkili temizlik yapması, ufak başlığı ve dönme hareketi ile dişleri tek tek temizlemesi en çok tercih etme sebeplerinden biri oldu. Çocuklar için özel olarak tasarlanan renkli fırçalar çocukları diş fırçalama konusunda daha motive etmesi hem oğlumda hem de hastalarımda sıklıkla karşıma çıkan avantajlarından biriydi. Mesleki olarak da bu fırça ile dişlerini fırçalamaya alışkın çocukların, fırçaların diş üzerinde yarattıkları titreşime aşına olmaları sebebiyle , dolgu yaparken kullandığım cihazları daha kolay tolere ettiklerini farkettim.

Çocuğumu diş fırçalamaya nasıl motive ettim?

Ben en sıklıkla birlikte diş fırçalama oyunlarını kullandım , bazen hedef verip sonunda o hedefe ulaşmasını sağladım. Bu dönemde sevdiği bir şarkıyı diş fırçalama şarkısı olarak belirleyip ve bu şarkı eşliğinde kendisinin fırçalamasına izin verip ardından ben destek oldum. Birlikte oynadığımız diş fırçalama oyunları (benim sıram/senin sıran) ile birlikte diş fırçalayarak, fırçalama alışkanlığını kazanıncaya kadar bu işi cazip hale getirdim.

Diş fırçası ne kadar süreyle kullanılmalı?

Ne tür fırça kullanılırsa kullanılsın; fırçalar her 3 ayda bir mutlaka değiştirilmelidir.

Çocuğunuz kendi öz bakımını kendisinin yapabileceği zamana kadar ister elektrikli ister geleneksel fırça ile diş fırçalaması mutlaka anne ve baba tarafından yapılmalıdır.

Unutmayın Fırçalama Formülü: 2×2 =  Günde 2 kere 2 dakika

Sağlıcakla kalın…

Metin Yazarı: Pedodonti Uzmanı Dr. Dt. Banu Kürkçü

Yorum Yapın